Yukarı Mezopotamya'nın bir parçası olan Midyat, Tur-Abidin (Turabdin) Bölgesinde kurulmuştur. MÖ 9. yy. Asur Tabletlerinde mağara kenti anlamında "Matiate" olarak geçer. Midyat adınında buradan geldiği düşünülmektedir. Akdeniz iklimi ile karasal iklimin ortak özelliklerine sahip olan Midyat'ta yazları çok sıcak ve kurak, kışları ise yağışlı ve soğuktur. Midyat'ta Meşe, Bitim, Antep fıstığı gibi ürünler ve kendine has acur, kavun ve üzüm yetiştirilir.